လၢႆးလူလိၵ်ႈ

/// ထမ်းထၢမ်တွပ်ႇ ///

ထၢမ်။ ။ ပေႃးၶႃႈႁဝ်း ဝႃႈလိၵ်ႈဢၼ်လိၵ်ႈၼႆ ပဵၼ်ၸႂ်ၽူင်ႉၸႂ်ပိဝ်ဝႆႉဢေႃႈ၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ၸႂ်တေဢမ်ႇပိဝ်ၼၼ်ႉ တွမ်းၸႂ်သေ ၼင်ႈတြႃးၵူႈၶမ်ႈယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းသင်မႃးၶႃႈ၊ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၽွင်ႈၶႃႈ။

တွပ်ႇ။ ။ ၶေႃႈထၢမ်ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ယၢမ်ႈတွပ်ႇပၼ်မႃး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်တင်းၼမ်ယဝ်ႉ၊ မဵဝ်းၼႆႉတႄႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ ၵူႈတီႈယူႇ၊ ဢၼ်ႁဝ်းၸဝ်ႈၶႆႈလၢတ်ႈၼႄမိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေပွင်ႇၸႂ် လွင်ႈဢွၵ်းဢေႃ၊ လွင်ႈ Neurology ၊ လွင်ႈ Neuroscience ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။

*ပေႃးၸႂ်ႁွၼ်ႉမႆႈၼႃ ၸႂ်ပဵၼ် Anxiety ၼမ်ႉပူၼ်ႉတီႈၼႃႇၼႆၸိုင် ဢွၵ်းဢေႃ ၽၢၵ်ႇၽၢႆႇၼႃႈ ၽၢၵ်ႇၽၢႆႇလင်ၼၼ်ႉ ဢၼ်လႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လႃႇ? (ဢွၵ်းဢေႃၽၢၵ်ႇၽၢႆႇလင်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶႃႈဢေႃႈ ၸဝ်ႈႁဝ်း)

🧘🏻♀️🧘🏻♂️ *ၼင်ႇႁိုဝ်ဢွၵ်းဢေႃ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽၢၵ်ႇၽၢႆႇလင်ၼၼ်ႉ ပေႃးတေမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၽၢၵ်ႇၽၢႆႇၼႃႈပေႃးၼႆၸိုင် လူဝ်ႇလႆႈယၵ်ႉတူၺ်းပၼ်လူမ်းၶဝ်ႈလူမ်းဢွၵ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ပဵၼ် calm down# ႁႂ်ႈပဵၼ်ၸႂ်ၼိမ်တဵင်ႈဢိူဝ်ႈ။

*မိူဝ်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ၼိမ်တဵင်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ပဵၼ် Calm down ၼၼ်ႉ ၸႂ်ႁွၼ်ႉမႆႈ Anxiety ဢၼ်မီးဝႆႉၼၼ်ႉလူး တေႁဵတ်းႁိုဝ်တီႈမၼ်းလႃႇပေႃးၼၼ်? လူဝ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁွင်းဢဝ်မၼ်းဢိူဝ်ႈ၊ "ဢေႃး--- ပဵၼ်ၸႂ်ႁွၼ်ႉမႆႈဝႆႉယူႇလူင်ၼႆႉ ပဵၼ် Anxiety ဝႆႉယူႇလူင်ၼႆႉ" ၼႆသေ ႁပ်ႉႁွင်းဢဝ်မၼ်းဢိူဝ်ႈ။

*ဢမ်ႇႁပ်ႉႁွင်း မၼ်းသေ ၵႂႃႇႁဵတ်း fight and flight တီႈမၼ်းပေႃးၼႆႉတႄႉၸိုင်၊ - fight ဢၼ်ဝႃႈၸမ်ႉ ၵႂႃႇၽိတ်းၵၼ်တင်းမၼ်း၊ flight ဢၼ်ဝႃႈသမ်ႉ ၵႂႃႇတဵၵ်းႁူမ်ႇငမ်းပႅတ်ႈၼိူဝ်မၼ်း၊ ၵႂႃႇႁဵတ်း suppress ဝႆႉၼိူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ပေႃးႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၸိုင် anxiety ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇႁၢႆလၢႆၵႂႃႇလႆႈ။

*ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ပေႃးပဵၼ်ၸႂ် anxiety မႃးၼႆ ထၢင်ႇဝႃႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်းပဵၼ်ၼႆၸိုင် anxiety ၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းတိူဝ်းၼမ်မႃးတဵၵ်းတဵၵ်းယူႇယဝ်ႉ၊ ပေႃးပဵၼ်ၸႂ်ႁွၼ်ႉမႆႈ anxiety ၼႆ တေလႆႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်တင်းတၢႆးၵေႃႉတၢႆးသေႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

*ပဵၼ်ၸႂ်ႁွၼ်ႉမႆႈဝႆႉၸိူင်ႉၼႆဢိူဝ်ႈ ၼႆသေ လၢတ်ႈဢုပ်ႇၼႄ ပေႃႈမႄႈ၊ လၢတ်ႈဢုပ်ႇၼႄ ၶူးသွၼ်မေႃသွၼ်ၶဝ်၊ ပေႃးပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄၸိူင်ႉၼႆၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁပ်ႉႁွင်းဢဝ် anxiety ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ၊ ၼႆႉပဵၼ်တင်းႁၢတ်းႁၢၼ် သတ်ႉတိ မဵဝ်းၼိုင်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ၊ ပဵၼ်လၢႆးဢၼ်တေႃႈသူႈပႅတ်ႈ anxiety ၼၼ်ႉ မဵဝ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။

*လွင်ႈလၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ #ၼႂ်းၸႂ်ပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၸိူင်ႉႁႃ၊ #လွင်ႈလၢတ်ႈၼႄလႆႈ လွင်ႈၶၢမ်ႇၸႃးၶုၺ်ႉႁၼ်တူဝ်ၸဝ်ႇၵဝ်ႇႁဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢွၵ်းဢေႃၽၢၵ်ႇၽၢႆႇၼႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်းလၢတ်ႈလႆႈ၊ ဢွၵ်းဢေႃၵူၼ်းၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ လၢတ်ႈလႆႈ၊ ဢွၵ်းဢေႃသတ်းတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈလႆႈ၊ ဢွၵ်းဢေႃၽၢၵ်ႇၽၢႆႇလင် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ Amygdala ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈလႆႈ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ လၢတ်ႈၼႄတႃႉ။

*ပေႃးမီးတၢႆးၵေႃႉႁဝ်း မႃးလၢတ်ႈၼႄၼႆၵေႃႈ ႁဵတ်း Mindful listening တီႈမၼ်း၊ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသီႇႁႃမိၼိတ်ႉသေလႄႈ ထွမ်ႇပၼ်မၼ်းတႃႉ၊ ပေႃးထွမ်ႇတုင်းပၼ်မၼ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၸိုင် anxiety တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဝ်းၵေႃႈ ႁဝ်းၸၢင်ႈႁႄႉၵႅတ်လႆႈပႃးၵႂႃႇ၊ ပုၼ်ႈတႃႇ anxiety မၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ႁဝ်းလႆႈၸွႆႈႁႂ်ႈမၼ်းယွမ်းဢႄႇမၢင်လူင်းၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

*ၼႆႉတႄႉပဵၼ် ၸၢပ်ႈၵၢႆႇလူၺ်ႈ anxiety ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်း၊ တူၺ်းပၼ်လူမ်းၶဝ်ႈလူမ်းဢွၵ်ႇ၊ ယဝ်ႉသမ်ႉ ႁပ်ႉႁွင်းဢဝ် anxiety၊ ပေႃးယဝ်ႉသမ်ႉ ၶိုၼ်းယၵ်ႉတူၺ်းပၼ်လူမ်းၶဝ်ႈလူမ်းဢွၵ်ႇ၊ anxiety ၼၼ်ႉတိုၵ်ႉပဵၼ်ယူႇႁ ဢမ်ႇပဵၼ် ၶိုၼ်းတူၺ်းၶိုၼ်း။ ၼႆႉတႄႉပဵၼ်သၢင်ႉၼိုင်ႈ။

* ထႅင်ႈသၢင်ႉၼိုင်ႈတႄႉၵေႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈ တင်းယၢမ်ႈလီဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢီႈသင်ပေႃးၼႆၸိုင်  #လူဝ်ႇလႆႈမီးဝႆႉ ဝႃႇတပၢႆးႁၼ်လီ# မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇဝႃႈမိူဝ်ႈၵၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်၊၊

*ႁူဝ်ၶေႃႈ ဢၼ်ႁဝ်းလူဝ်ႇၵျၢၵ်ႈလူဝ်ႇဝႃႈၼၼ်ႉ သမ်ႉမီးပဵၼ် သိပ်းဢၼ်၊  ႁဝ်းသမ်ႉတိုၵ်ႉလႆႈတူၺ်းဝႆႉ သၢမ်ဢၼ်ၵူၺ်းပေႃးၼႆၸိုင်၊ ၵိုတ်းဝႆႉထႅင်ႈလၢႆဢၼ်လႃႇ? (ၵိုတ်းၸဵတ်းဢၼ်ဢေႃႈ) ၵိုတ်းဝႆႉပဵၼ်ၸဵတ်းဢၼ်၊ လီမႆႈၸႂ်တႄႉယဝ်ႈ၊ သၢမ်ပုၼ်ႈ ၼိုင်ႈပုၼ်ႈၵေႃႈ ယင်းပႆႇလႆႈၵွၼ်ႇ။

*ၵူၼ်းၵမ်ႉၼမ်ၶဝ်ၼႆႉ ပေႃးတေႁႃဝႃႈလိၵ်ႈပေႃးၼႆၸိုင် ၶဝ်ၶိုင်ႁႃၵႂႃႇတူၺ်းဢၼ်လႂ်ပေႃးၼႆ၊ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ မီး 1 2 3 4 ၼႆလႄႈ သမ်ႉတိုၵ်ႉလႆႈဝႆႉတေႃႇထိုင်မၢႆသၢမ်ၵူၺ်း၊ ၵမ်းၼႆႉ သမ်ႉၵႂႃႇတူၺ်း မၢႆ 4 ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇလႆႈၼၼ်ႉ၊၊ မၢႆ5 မၢႆ6 မၢႆ 7ၼၼ်ႉ၊ မဵဝ်းၼႆႉတႄႉ ႁဝ်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႉတူၺ်း။

*မိူဝ်ႈဝႃႈလိၵ်ႈၵျၢၵ်ႈလိၵ်ႈၼၼ်ႉ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းတႃႇမွၵ်ႈသၢမ်မိၼိတ်ႉ ၼိူဝ်လိၵ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉတႃႉ၊ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈသၢမ်မိၼိတ်ႉ တီႈဢၼ်ႁဝ်းႁုဝႆႉယဝ်ႉၼၼ်ႉတႃႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ Biology ၼႆလႄႈ ဢၼ်လူဝ်ႇၵျၢၵ်ႈလူဝ်ႇဝႃႈမၼ်း မီးသိပ်းပုၵ်ႈ၊ သမ်ႉတိုၵ်ႉလႆႈဝႆႉသၢမ်ပုၵ်ႈၵူၺ်း၊ ဢၼ်ၵိုတ်းၸဵတ်းပုၵ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇပႆႇလႆႈ၊ လိၵ်ႈဢၼ်လႆႈဝႆႉယဝ်ႉသၢမ်ပုၵ်ႈၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈပုၵ်ႈ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၼိုင်ႈမိၼိတ်ႉသေ ႁဵတ်း revision ပၼ်၊ ဢုၼ်ႇၶိုၼ်း ထၢတ်းတူၺ်းၶိုၼ်းပၼ်တႃႉ။

*ၵႂႃႇလူတူၺ်း ႁူဝ်ၶေႃႈမၼ်း၊ လူတူၺ်းပႃးႁူဝ်ၶေႃႈဢွၼ်ႇတင်းၼႂ်းမၼ်း၊ တူၺ်းပၼ် diagram မၼ်း၊ တူၺ်းပၼ် ၶႅပ်းႁၢင်ႈဢွၼ်ႇမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ပွင်ႇၸႂ်တင်းသဵင်ႈယူႇ၊ ပေႃးပွင်ႇၸႂ်ၸိုင် သမ်ႉပဵၼ်သင်ၵႂႃႇပေႃးၼႆ ၽွင်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်းဢေႃၽၢၵ်ႇၽၢႆႇၼႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉယူႇ ၼႆဝႃႇ၊ ၸႂ်ၵေႃႈတေသိူဝ်းသႃႇမႃးဝႆႉ။

*ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶိုၼ်းႁဵတ်း reassure ပၼ်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း၊ #ႁပ်ႉပဝ်ႈလႆႈ တမ်းၸႂ်လႆႈတီႈၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း၊ ပၼ်လႆႈ reassurance ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း၊ #ၶိုၼ်းပၼ်ႁႅင်းၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ႁိုင်သၢမ်မိၼိတ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်ၸိုင် မိူဝ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၢႆးယိင်းႁဝ်းၶဝ် ဝႃႈလိၵ်ႈၵျၢၵ်ႈလိၵ်ႈၼၼ်ႉ ဢဝ်ဢွၵ်းဢေႃၽၢၵ်ႇၽၢႆႇၼႃႈၼၼ်ႉသေ ၵျၢၵ်ႈဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် လိၵ်ႈလူဝ်ႇၵျၢၵ်ႈဢၼ်ၵိုတ်းယူႇၸဵတ်းပုၵ်ႈၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းပွတ်းပွတ်းဢွၼ်ႇၵူၺ်းသေ တေၸဵဝ်းလႆႈလိူဝ်ယူႇယဝ်ႉ။

*ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ၸိုင် လိၵ်ႈဢၼ်လႆႈဝႆႉယဝ်ႉ သၢမ်ပုၵ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇၵႂႃႇပၵ်းၸႂ်သုၼ်ၸႂ်သႂ်ႇ၊ သမ်ႉၵုမ်ႇၵႂႃႇဝူၼ်ႉ လွင်ႈလိၵ်ႈဢၼ်ပႆႇလႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်းပေႃးၼႆၸိုင်၊ ၼႆႉပဵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢွၵ်းဢေႃၽၢၵ်ႇၽၢႆႇလင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ် activate၊ မိူၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်း တူင်ႉၼိုင်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

*ပေႃးမၼ်း တူင်ႉၼိုင်မႃးၸိုင် မိူၼ်ၼင်ႇႁၼ်ၼႂ်းငဝ်းတူင်ႉ video မိူဝ်ႈၵၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ႒+႒လေႃးၵၼ် လႆႈမႃးၵႃႈႁိုဝ်ၵူၺ်း တေႃႉတႄႉလႆႈမႃး (႑) ၵူၺ်းဢမ်ႇႁိုဝ်၊ ဢွၵ်းဢေႃႁဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ဢိူဝ်ႈ၊ ပဵၼ် pressure ဝႆႉတင်းၼမ်ၵႂႃႇသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈလိၵ်ႈလႆႈယဝ်ႉယဝ်ႈ။

*ၵွပ်ႈၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် pressure ၼၼ်ႉ ပေႃးတေဢႄႇမၢင်ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ သမ်ႉတေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်လႃႇပေႃးၼႆ လိၵ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈဝႆႉယဝ်ႉၼၼ်ႉ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ ႑ မိၼိတ်ႉ ႒ မိၼိတ်ႉ ႓ မိၼိတ်ႉသေ တူၺ်းၶိုၼ်းတႃႉ။ ပေႃးသၢမ်မိၼိတ်ႉၼႆၵေႃႈ ၶၢဝ်းတႃႇၸႂ် တေၼိမ်တဵင်ႈမႃး တေပဵၼ် calm down မႃးၼၼ်ႉ လႆႈၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။

*ပေႃးပဵၼ်ဢၼ်ႁဝ်းပႆႇႁုဝႆႉၼၼ်ႉၼႆၸိုင် မၼ်းပႃးဝႆႉၼႂ်း လွင်ႈဢမ်ႇတႅတ်ႈဢမ်ႇတေႃး#uncertainty ဝႆႉယူႇ၊ ပေႃးၶဝ်ပႃးလွင်ႈဢမ်ႇတႅတ်ႈဢမ်ႇတေႃးၵေႃႈ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉၵေႃႉ ၸင်ႇပဵၼ်မႃးလွင်ႈၸႂ်ႁွၼ်ႉမႆႈ #ၸႂ်ႁိပ်ႇႁွမ်ႈတိပ်ႇတွမ်ႈ ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ။

*မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ ပႂ်ႉၵႃးသၢႆ-bus ထႅင်ႈမွၵ်ႈသၢမ်မိၼိတ်ႉ ၵႃးသၢႆၼၼ်ႉတေမႃးၼႆ၊ ႁိုင်ၵႂႃႇသၢမ်မိၼိတ်ႉယဝ်ႉသေတ သမ်ႉဢမ်ႇမႃး၊ သိုပ်ႇပႂ်ႉထႅင်ႈသၢမ်မိၼိတ်ႉ၊ မီးၵႂႃႇ ႁူၵ်းမိၼိတ်ႉယဝ်ႉသေတ သမ်ႉဢမ်ႇပေႃႇမႃးပေႃးၼႆၸိုင် ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ stress မၼ်း ၶိုၼ်ႈမႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉယဝ်ႈ၊ တိုၵ်ႉမီးႁူၵ်းမိၼိတ်ႉၵူၺ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ stress ၶိုၼ်ႈမႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉ။

*ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းႁူၵ်းမိၼိတ်ႉဢွၼ်ႇၵူၺ်း ႁဵတ်းသင်လႄႈ ၶိုၼ်ႈႁႅင်းၵႂႃႇပေႃးပဵၼ်တၢၼ်ႇၼၼ်ႉလႃႇ? ၵွပ်ႈ uncertainty- ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉလွင်ႈဢမ်ႇတႅတ်ႈဢမ်ႇတေႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ သင်သမ်ႉဝႃႈ ပေႃးႁိုင်ထႅင်ႈသိပ်းႁႃမိၼိတ်ႉ ၵႃးသၢႆ တိုၼ်းတေမႃးၼႆသေ ႁုဝႆႉတႅတ်ႈတႅတ်းတေႃးတေႃးသေလႄႈ ၼင်ႈပႂ်ႉဝႆႉတီႈၼၼ်ႈပေႃးၼႆၸိုင် လႆႈပႂ်ႉဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်သေတ stress ဢမ်ႇပေႃးပဵၼ်မႃးၼမ်သင်၊ ၵွပ်ႈသင်လႃႇပေႃးၼႆ ၵွပ်ႈပဵၼ် certainty ႁုဝႆႉတႅတ်ႈꧦတေႃးꧦၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

*ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ် ႁူဝ်ၶေႃႈ ဢၼ်ပႆႇႁုဝႆႉၼၼ်ႉ ပေႃးၵႂႃႇတူၺ်းၵမ်းလဵဝ်ၼႆၸိုင် တေၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵႂႃႇထူပ်းၺႃး uncertainty လွင်ႈဢမ်ႇတႅတ်ႈဢမ်ႇတေႃးၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးထူပ်းၺႃးၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈ pressure ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်းႁဵတ်း increase ၶိုၼ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။

*ပေႃးၵႂႃႇတူၺ်း ႁူဝ်ၶေႃႈဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁုဝႆႉၼၼ်ႉပေႃးၼႆ ၼႂ်းၸႂ် တေမီးလွင်ႈႁူမ်ႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလူမ်ႈမႃး၊ ပဵၼ် certain မႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် တေတူၺ်းလိၵ်ႈမိူဝ်ႈလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ တႄႇတူၺ်းလွင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁုၼၼ်ႉ ဢွၼ်ႇတၢင်းသုတ်းတႃႉ။ ပေႃးတူၺ်းႁဵတ်းၼၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇၵွႆႈၵႂႃႇတူၺ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇႁုၼၼ်ႉတႃႉ တၵ်းငၢႆႈလီမႃးယူႇယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၶမ်းမၢႆထမ်ႇမသႃႇမိ

Translated by Hsursio   ဢဝ်မႃးတီႈ '' ပၢႆးပႆႇၺႃႇ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼမ်- Pro-Social Learning (ၶၢဝ်းယၢမ်းတွၼ်ႈသွင်)(CAE Private School, NPT)