ၶေႃႈဢၢင်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၵ်းသုမ်း

 

(လမ်ႇလွင်ႈၼႂ်းၸူဝ်ႊပၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉ)

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉတီႈ ၸၼ်ႉၸွမ်လူင် HARVARD (ႁႃပတ်ႉ) ၶဝ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉဝႆႉ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဝ်းတူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ မီး 8 ၶေႃႈ ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။

1. ယိုဝ်ယိုတ်း (13%)

ဢမ်ႇႁတ်းတႅပ်းတတ်းပုတ်းၶၢတ်ႇ သင်သေလွင်ႈ ဢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈလူဝ်လူဝ်ၼႆႉလူဝ်လူဝ် တေႁဵတ်းၼၼ်ႉၵေႃႈႁၢင်ႈၶႂ်ႈၶိုၵ်ႉ ၼႆႉၵေႃႈႁၢင်ႈၶႂ်ႈၸႂ်ႈ ႁဵတ်းၼၼ်သေ သုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ဢႃႇယုယႂ်ႇထူၼ်ႈၵႂႃႇ မီးတၢင်းၼမ် ၊ ၵွပ်ႈၵူဝ်မၼ်းၽိတ်း ၵွပ်ႈၵူဝ်တူၵ်းသုမ်း၊ ယွၼ်ႉၸႂ်ၸိူင်ႉၼၼ် ၸၢင်ႈဢဝ်ယိုဝ်ယိုတ်း ဢမ်ဢိုတ်း ပႅတ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈလႂ်ဢမ်ႇဝႃႈ သင်တေၵုမ်ႇပႂ်ႉ ႁႂ်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉမၼ်းတဵမ် (100%)ယဝ်ႉၵွၼ်ႇၸင်ႇၵွႆႈႁဵတ်းၼႆၸိုင် တွၼ်ႈတႃႇသူ တိုဝ်ႉတၢင်းၼၼ်ႉတေဢမ်ႇမီးလႆႈယဝ်ႉ။

2. ၸၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း(9%)

တေႁဵတ်း...တေႁဵတ်း...မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈတေႁဵတ်းၼႆသေ ပဵၼ်ၵႂႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးလႆႈသေပွၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်၊ ၵမ်ႉတေႁဵတ်း၊ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၸင်ႇႁဵတ်း၊ ဝူင်ႈၼႃႈမႃးၸင်ႇတေႇ တၢင်းယၢမ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈဢဝ်ၵူၼ်းႁဝ်းတူၵ်းသုမ်းပႅတ်ႈလၢႆ လွင်ႈ႞ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

3. ၾႆးၽိူင်း/(8%) (ဢဝ်ပဵၼ်တၢင်းယၢမ်ႈ)

ႁဵတ်းသင်ဢမ်ႇဝႃႈ လီၶႅမ်ႉမိူဝ်ႈတေႇမၼ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇမီးမိူဝ်ႈယဝ်ႉလႆႈသေပွၵ်ႈ ၊ တႅပ်းတတ်းမၼ်ႈၸႂ်ဝႃႈတေလူပပ်ႉလိၵ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းယဝ်ႉၼႆသေ လူၵႂႃႇၼႃႈလိၵ်ႈ10 မၢင်ယင်းဢမ်ႇယဝ်ႉသေဝႆႉၵႂႃႇႁႃပပ်ႉမႂ်ႇထႅင်ႈ ၊ ပီးမႃးၼႃႇၼႆႉတေယွမ်းၼမ်ႉၼၵ်းတူဝ်ၼႆသေ မိူဝ်ႈတေႇမၼ်းတႄႉႁၢင်ႈၶႂ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈဝႆႉၵေႃႈလူဝ်လူဝ်" ၵမ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇၸႂ်လႄႈ ၼိုင်ႈယွမ်းၼိုင်ႈပီးမႃးလိူဝ်ႁေယဝ်ႉ၊ တေႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်လႂ်မိူဝ်ႈတေႇႁဵတ်းတႄႉႁႅင်းထၢတ်ႈၸႂ်တိုၵ်ႉၶိုၼ်ႈလႄႈ ဢဝ်တၢင်းတူဝ်ၸႂ်သႂ်ႇႁူမ်ႈၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်းတႄႉ"ဝႃႈ" ၵၢၼ်တမ်ႉပႆႇပဵၼ်လီသေ ဢဝ်ႁႅင်းထၢတ်ႈၸႂ်သဵင်ႈဢွၼ်တၢင်းသေ ယဵၼ်ၵႂႃႇၶိုၼ်းၼင်ႇၼၼ်။

4. ၵုမ်ႇၵူဝ်လွင်ႈပိူၼ်ႈတေတွပ်ႇထဵင်ၶိုၼ်း(7%)

ၵုမ်ႇၵူဝ်ၵေႃႉဢၼ်ႁဝ်းႁၵ်ႉၼၼ်ႉတေတွပ်ႇထဵင်ၶိုၼ်းသေ ဢမ်ႇႁတ်းၵဝ်းဢုပ်ႇ လၢတ်ႈၶဝ် ဝႃႈႁၵ်ႉ ၵမ်းလိုၼ်းၵေႃႈၵေႃႉႁဝ်းႁၵ်ႉၼၼ်ႉပႃးၵႂႃႇၸွမ်းပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉသေ သမ်ႉတေ ၸၢင်ႈဢဝ်ပဵၼ်ဝႃႈဢူၵ်းႁၢၵ်း တိူဝ်ႉၸႂ်လူင်"လၢင်" ၵၢၼ်ငၢၼ်းတိုဝ်ႉတၢင်းၶၢဝ်းယၢမ်းၵေႃႈၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယင်းပႆႇလႆႈတေႇႁႃႁဵတ်းသင် သမ်ႉၵူဝ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈလွင်ႈတေတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းယူႇၼႆၸိုင် တိုၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်မႃးလႆႈသေပွၵ်ႈယဝ်ႉ။

5. ၶၢတ်ႈၶွပ်ႇႁင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ(6%)

မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈၵၢၼ်ၼႆႉလႅပ်ႈတေဢွင်ႇမၢၼ်ယူႇ တိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇတေႁဵတ်းၵေႃႈသမ်ႉမီးယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵုမ်ႇလႆႈၸွမ်းလင် သဵၼ်ႈတၢင်းပေႃႈမႄႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ႁဵတ်း ႁၼ်မီးတၢင်းၼမ် ၼႆႉမိူၼ်ၼင်ႇ ၵူဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ၵႃႈၶၼ်တူၵ်း ၶၢတ်ႈၶွပ်ႈႁင်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၊ၵၢၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇဢႅပ်ႈတေႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈ ၵွပ်ႈယွၼ်ႉသင် ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆသေ ၶၢတ်ႈၶွပ်ႇၶိုၼ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးတၢင်းၼမ်။

6. ဢမ်ႇႁတ်းၶဵင်ႇတႃႉလွင်ႈတေႉ(7%)

ၶႂ်ႈဝႃႈၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ထူပ်းမိုဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵုမ်ႇၼင်ႈဝူၼ်ႉဢဝ်လၢႆ"သေ ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်းၼႂ်းတၢင်းဝူၼ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈၵုမ်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ တႃႉၶႂ်ႈလႆႈလၢႆ" ၵၢၼ်လီဢမ်ႇႁွၼ်ႇမုင်ႈမွင်း မွင်းႁႂ်ႈၵၢမ်ႇယႂ်ႇမီးသုၼ်မၢၼ်လီၼႆသေ သႂ်ႇၸႂ်ပၵ်းၸူးၼၼ်ႉၵူၺ်း ပေႃးမီးယၢမ်းမိူဝ်ႈလႂ်ၵုမ်ႇၶႂ်ႈပွၵ်ႈထီႇ ပွၵ်ႈၶႄး ၵူၺ်းယဝ်ႉဝၼ်း"ၶိုၼ်း" ပႂ်ႉမွင်းၵၢမ်ႇယူႇတေပၼ်မိူဝ်ႈလႂ် ဢမ်ႇလုၵ်ႉႁဵတ်း ၵူၺ်းသမ်ႉၶႂ်ႈမၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ်ယူႇ။

7. ၶေႃႈၵႄႈလိတ်ႈၼမ်(22%)

မီးၶေႃႈဢၢင်ႈၼမ် ဢၼ်ဢဝ်လွင်ႈၶေႃႈၵႄႈလိတ်ႈသေ ဢဝ်ၸူဝ်ႈပၢၼ်တူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ မီးၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ(22%)တၢင်းၼမ်ယဝ်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမေႃၽင်တူဝ်ၽင်ၸႂ်သႂ်ႇၼႂ်းၵၢၼ်ငၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ထူပ်းၺႃးပၼ်ႁႃသင်မႃးၵေႃႈ တီႈၶဝ်တိုၼ်းမီး ၶေႃႈၵႄႈလိတ်ႈ တဵမ်"ထူၼ်ႈ" ယူႇသေႇ" ၊ ၵွပ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၵၼ်၊ ၵွပ်ႈပေႃႈလဵင်ႉ၊ ၵွပ်ႈႁူဝ်ၼႃႈ၊ ၵွပ်ႈပၢၼ်ႁဝ်း၊ ၵွပ်ႈပေႃႈမႄႈ ၊ၵွပ်ႈဢူၺ်းၵေႃႉ၊ ၵွပ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵွပ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼႆသေယဝ်ႉ လႆႈတူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇၼႆႉ ၶဝ်တိုၼ်းမီးတၢင်းႁၼ်ၼင်ႇၼႆဝႆႉယူႇ ၼိူဝ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇႁွၼ်ႇထတ်းသၢင်တူၺ်းၶိုၼ်းသေပွၵ်ႈ။

8. ထဵင်ၶိုၼ်း လွင်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉ(11%)

ႁဵၼ်းသွၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉတိုၼ်းမီးလွင်ႈယၢပ်ႇယူႇ လႆႈသႂ်ႇဢဵၼ်သႂ်ႇႁႅင်းလႆႈၸႂ်ႉဢွၵ်းဢေႃ၊ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းသင်ဢမ်ႇဝႃႈ ႁဵတ်းတီႈလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵၢၼ်ၼၼ်ႉတိုၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈထိုင်တီႈယဝ်ႉ ႁဵတ်းပူၼ်ႉဝူတ်ႈပူၼ်ႉဝၢတ်ႈ ၸွမ်းဝူတ်ႈတြႃးႁႂ်ႈတဵမ်ထူၼ်ႈ ႁဵတ်းၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေပူၼ်ႉလွတ်ႈတၢင်းၽိတ်း ၵၢၼ်ဢၼ်လႂ်ဢမ်ႇဝႃႈတိုၼ်းမီးတိုဝ်ႉတၢင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းတၢင်းႁူႉႁၼ်လႆႈၼႆၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉ ႁူႉယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်း ၶၢၼ်ႉလဵပ်ႈႁဵၼ်းတၢင်းႁူႉ ပေႃးမီးယၢမ်းတၼ်းၵေႃႈယယူႇမဝ်"မၢင်" တၢင်းၽူၼ်းဢွၼ်ႇသေလဵၼ်ႈ တုမ်ၵၼ်သေလဵၼ်ႈၵဵမ်းယူႇ ၊ ဢွၵ်ႇၼင်ႈလၢၼ်ႉၼမ်ႉၼဵင်ႈဝၢၼ် ဢုပ်ႇၽၢဝ်ႇလူမ်းဢဝ်လၢႆ" ဢမ်ႇႁဵၼ်းသင်။

ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ ယူႇတီႈဢူၺ်းၵေႃႉၶဝ်သေၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆၶေႃႈလႂ်လၢႆလၢႆယူႇၼႆထႅမ်လၢတ်ႈတူၺ်းပၼ်ၼႂ်း Comment တႂ်ႈၼႆႉၵႂႃႇတူၺ်းသေၵမ်း။

#ShanBooks #HARVARD #University 

#Global #Successful #Fail #Change #Education #read #Book #United #State 

ၶူးၸၢႆးသႅင်မိူင်း (ၶမ်းၵူႇ) ၵေႃႈယၢမ်ႈဢဝ်မွၵ်ႇလၢတ်ႈပၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးလႆႈႁူႉယူႇၼင်ႇၼႆႉ။  Video

https://www.harvard.edu/

https://online-learning.harvard.edu/catalog/free