တႃႇပဵၼ်မေႃသွၼ်လီၵေႃႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉ

မေႃသွၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇလီတွၼ်ႈတႃႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း သွၼ်ပၼ်ႁ်ႂႈ ႁ်ႂႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်လႆႈမေႃဢၢၼ်ႇ မေႃတႅမ်ႈ သေဢမ်ႇၵႃႈ သွၼ်ပၼ်ပႃး လႆၢးယူႇသဝ်း လႄႈ လႆၢးဝႆႉဝၢင်းၸ်ႂထႅင်ႈၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ 

ၼင်ႇႁိုဝ်တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်တေတဵမ်ထူၼ်ႈ မေႃသွၼ်ၶဝ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ယူႇတၢင်းလင်သေၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်လွၵ်ႈလႆၢး  ပၼ်ႁႅင်းၸ်ႂ လႄႈ ၸီႉၼႄပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။     ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈမေႃသွၼ်ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတဵမ်ထူၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းလွင်ႈယ်ႂႇၼ်ႂးတူင်ႇၵူၼ်း လႄႈ ၶိူဝ်းၵူၼ်းတေႉယဝ်ႉ ။ သင်ၶ်ႂႈပဵၼ်မေႃသွၼ်ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတဵမ်ထူၼ်ႈၸိုင် ထုၵ်ႇလီဝူၼ်ႉပႃးၶေႃႈၵႂၢမ်းတၢင်းတ်ႂႈၼႆႉယဝ်ႉ ။ 

1. ၵေႃႉမေႃၶပ်းၶိုင်

မေႃသွၼ်ေၵႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ မေႃၶပ်းၶိုင်ႇမိူၼ်ၸိူင်ႉ lesson plan ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်တေသွၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း  ႁ်ႂႈပေႃးပွင်ႇၸ်ႂလႆႈလီ မေႃသွၼ်ၼႆႉပဵၼ်ၽူႈဢွၼ် ႁူဝ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၼ်ႂးႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ ယူႇတီႈမေႃသွၼ်ၶဝ်သေ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူႊလွင်ႈ"တေၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီၼၼ်ႉ လူဝ်ႇၶပ်းၶိုင် ႁ်ႂႈတဵတ်ႈတေႃးယဝ်ႉ။ 

2. ၵေႃႉသိူဝ်ႇပၼ်တၢင်း

မေႃသွၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉလၢတ်ႈၵႂၢမ်း မိူဝ်ႈလၢတ်ႈ ႁ်ႂႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် ႁဵတ်းသေလွင်ႈလွင်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈလၢတ်ႈတေလႆႈၸ်ႂႉၶေႃၵႂၢမ်း ဢၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ပေႃးပွင်ႇၸ်ႂ ငႆၢႈလီ သေ ပဵၼ်ေၵႃႉဢၼ်လႆႈၸ်ႂၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းၵေႃႉ"ႁ်ႂႈပေႃးထိုင်ယိူင်းမႆၢ သင်ဝႃႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ပႆႇႁူႉလီဝႃႈ မၼ်းၶဝ်ၸ်ႂ ဢၼ်လ်ႂၸိုင် မေႃသွၼ်ၶဝ်ပဵၼ်ေၵႃႉ ဢၼ်ၸီႉပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ 

3. ၵေႃႉၸ်ႂယၢဝ်း 

မေႃသွၼ်ၼိုင်ႈၼႆႉ ဝႆႉၸ်ႂယၢဝ်းသေ ႁူႉပွင်ႇဝႃႈလုၵ်ႈ ႁဵၼ်းၶဝ် တိုၵ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယူႇ တိုၵ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၶဝ် လဵပ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ႁုၼ်ႈမုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉ မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်တေယဝ်ႉယွၵ်ႇလဵၼ်ႈ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၼမ် မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ ၶဝ်တေႁွင်ႉႁႆး ၵူၺ်းမေႃသွၼ်ၶဝ် ႁူႉပွင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းၵူႊၵေႃႉၶတ်းၸ်ႂႁ်ႂႈလီထီႈသုတ်းလႄႈ မေႃသွၼ်ၶဝ် ဢမ်ႇမုင်ႈမွင်ႈႁ်ႂႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း (6/7) ၶူပ်ႇႁ်ႂႈ ယူႇမိူၼ် ၵူၼ်းလူင်လေႃႇ။

4. ၵေႃႉမေႃလၢတ်ႈ 

မေႃသွၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ မေႃလၢတ်ႈႁ်ႂႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ပွင်ႇၸ်ႂငႆၢႈလီ သေ ၵုမ်းထိင်းလႆႈၼ်ႂးႁွင်ႈႁဵၼ်းလီ" ဢမ်ႇၸ်ႂႈဝႃႈႁ်ႂႈႁိုတ်းလႃႇ လၢတ်ႈသဵင်လင်တေႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵူၺ်းႁ်ႂႈမေႃၶ်ႂႈဢပုမ်ႇ မေႃလၢတ်ႈ မိူဝ်ႈၽွင်းလၢတ်ႈ ၽွင်းသပ်းလႅင်းသေလွင်ႈ" ႁ်ႂႈၸၼ်ၸ်ႂလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၶဝ်ႈၸ်ႂၼိူဝ်ၵၢၼ်ႁဵဵၼ်း လႄႈ ပွင်ႇၸ်ႂ လိၵ်ႈလီ"ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 

5. ၵေႃႉဢၼ်ၾၢင်ႉမႅၼ်ႈလွင်ႈႁိမ်းႁွမ်း 

မေႃသွၼ်ၵေႃႈၼိုင်ႈၼႆႉ မိူၼ်မီးတႃယူႇတီႈ ၽႆၢႇလင်သေ ယဝ်ႉ ၶဝ်သ်ႂႇၸ်ႂ လႄႈ ၾၢင်ႈမႅၼ်ႈလွင်ႈႁိမ်းႁွမ်းၶဝ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်ႈၶဝ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၵေႃႈ ၶဝ်ၾၢင်ႉထွမ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ေတတွပ်ႇယူႇ သင်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ယဵၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈ ၶဝ်တိုၼ်းႁူႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ ဝႃႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်မီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ လွင်ႈၶွင်ႇၶမ်ၼႆ။ 

6. ၵေႃႉမေႃႁၼ်လီ 

မေႃသွၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်မေႃ ႁၼ်လီၼိူဝ်ၵူႊလွင်ႈ" လႄႈ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ လွင်ႈသင်သေ ဢမ်ႇဝႃႈ ပေႃးတိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇၼႆ ဝႆၢးမႃးတေပဵၼ်လွင်ႈလီသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။     မေႃသွၼ် ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၵူႊၵေႃႉ မီးလွင်ႈလီၼ်ႂးတူဝ်ၽ်ႂမၼ်းယူႇ ဢၼ်လွင်ႈယ်ႂႇတေႉ ၶဝ်တိုၼ်းယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ဝႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်တိုၼ်းတေလဵပ်ႈႁဵၼ်းသေ ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလွင်ႈသဵင်ႇတ ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးၼ်ႂးၸၢတ်ႈပၢၼ်ၶဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းမၢင်ၵေႃႉတေၸ်ႂႉၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်သေတႃႉ ၶဝ်ၼႆၵေႃႈ ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈယူႇယဝ်ႉ။

7. ၵေႃႉမေႃထွမ်ႇ 

မေႃသွၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ မေႃလၢတ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး တေလႆႈမေႃထွမ်ႇၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၽွင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် လၢတ်ႈၵႂၢမ်း (present) သေလွင်ႈ" ၼၼ်ႉ ထွမ်ႇၸွမ်းလူၺ်းလွင်ႈၼပ်ႉယမ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်သေ မေႃသွၼ်ၼႆႉယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်တူဝ်ယၢင်လီတွၼ်းတႃႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ မုင်ႈမွင်းဝႃႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတေယိူင်ႈၸွမ်းၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်ႈတၢင်းႁၼ်ထိုင်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼႆၵေႃႈ မေႃသွၼ်ၶဝ်ေတႁ်ႂႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းလၢတ်ႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်တၢင်းဝူၼ်ႉၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ 

8. ၵေႃႉမေႃႁၵ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 

မေႃသွၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ မေႃႁၵ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈမိူဝ်ႈ ၽွင်ႈယူႇၸွမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၶဝ်မီးတၢင်းတၢင်းသိူဝ်း မီးၼႃးယုမ်ႉဝႆႉသေႇ" ယဝ်ႉ။ မေႃသွၼ်ၶဝ်တေဢမ်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ ယွၼ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းလႆႈသွၼ်လိၵ်ႈ ယွၼ်ႉၶဝ်ႁၵ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇသွၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ >>>>>>   ၼၢင်းငိုၼ်းသႅင်(မိူင်းၽူင်း)