တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ၵူၺ်းလႄႈ တႃႇတေပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၼ်ၼၼ်ႉ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ
ပၢႆးဝူၼ်ႉဢၢႆႇၻီႇယႃႇ Idea ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼႆ တေႁဵတ်းႁိုဝ်၊ ပၢႆးဝူၼ်ႉဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵူႈတီႈ၊ တီႈႁူင်းၵၢၼ်ၵေႃႈမီး၊ တီႈၼႂ်းႁိူၼ်းၵေႃႈမီး၊ တီႈၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈမီး၊ ၸုမ်းပႃႇတီႇၵေႃႈမီး၊ လိုၼ်းသုတ်း ၸွမ်းဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈၶဝ်ၵေႃႈမီးမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ပေႃးလၢတ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၶူးၶိုၼ်းၶုၵ်းၸႂ်လႆႈသင်လႃႇ ၼႆ ငိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ်တၢင်ႇထိုင် ၼႆၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် တေၶိုၼ်းၶႆႈၼႄ။
မိူဝ်ႈႁဝ်းၸဝ်ႈတိုၵ်ႉႁဵၼ်းယူႇတီႈ မိူင်းသီႇရိလင်းၵႃ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ မူိဝ်ႈလဵဝ်ပဵၼ်ပႃႇမွၵ်ႉၶလူင် ၸဝ်ႈသြႃႇ တွၵ်ႉတိူဝ်ႇ ၼၼ်ႇတမႃႇလႃႇၽိဝမ်ႇသ ၼႆႉယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈသြႃႃႇလူင်ၼႆႉၵုမ်းထိင်းၸဝ်ႈၶဝ်ဝႆႉ၊ တီႈဝတ်ႉႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ မိူင်းသီႇရိလင်းၵႃ မူိဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်တႄႉ ယဝ်ႉၸၼ်ႉ Master ၊မႁႃႇဝိၸ်ႉၸႃႇယဝ်ႉ၊ ႁဝ်းၸဝ်ႈတႄႉပႆႇယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်သင်ႇသွၼ်ပၼ် လၢႆးလူလိၵ်ႈ၊တူၺ်းလိၵ်ႈ၊ တူၺ်းၸဝ်ႈသြႃႇလူင်တႅမ်ႈ essay၊လႆႈယူိင်ႈဢဝ်လၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈတႅမ်ႈ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈတၢင်းၼမ်၊ ၼႂ်းတၢင်းၼမ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ပဵၼ်သင်လႃႇၼႆ ႁဝ်းၸဝ်ႈသမ်ႉၵႆႉလူလိၵ်ႈဢင်းၵိတ်ႉၼႃႇ၊ ထိုင်ၼွၵ်ႈမိူင်းယဝ်ႉၼႆလႄႈ ယိူင်းဢၢၼ်းတေၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇၼွၵ်ႈမိူင်း သမ်ႉမီးဝႆႉ၊ ၵူဝ်ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ၵူဝ်ဢမ်ႇပေႉလႆႈ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် လႆႈလူၼမ်၊ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉသမ်ႉမႆႈၸႂ်။
ၵူဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ ၼွၵ်ႈမိူင်းလႆႈလႄႈ လွင်ႈပုတ်ႉꩪၽႃႇသႃႇၵေႃႈ လႆႈလူလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတင်းၽႃႇသႃႇဢင်းၵိတ်ႉၵမ်ႈၼမ်၊လူၵေႃႈၸဝ်ႈၶူးလူၼမ်တႄႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် လႄႈ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၼႂ်းၸဵတ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉႁႂ်ႈလူပၼ်ၽႃႇသႃႇပႃႇလိ၊ ယႃႇပေလူတၢင်ႇၽႃႇသႃႇယဝ်ႉၼႆ လၢတ်ႈတီႈၸဝ်ႈၶူး။
တၢင်းယၢမ်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ပၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉမီးဝႆႉ၊တွင်းဝႆႉယူႇတေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်၊ တိုၵ်ႉႁဵတ်းၼၼ်ယူႇ၊ ၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင် ႒႘ ပီယဝ်ႉ၊ လူပႃႇလိၵူၺ်း၊ တိုၼ်းဢမ်ႇလူတၢင်ႇမဵဝ်း၊တၢင်ႇၽႃႇသႃႇ၊လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇလူယဝ်ႉ၊ ၵၢၼ်ဢၼ်လူဝ်ႇႁဵတ်းၵေႃႈလိုဝ်ႈဝႆႉၵွၼ်ႇ ၼႆသေ ၽတ်းလူလိၵ်ႈပႃႇလိၵူၺ်း။
ၽတ်းဢၢၼ်ႇလူလိၵ်ႈပႃလိၼမ်မႃးယဝ်ႉၵေႃႈႁူႉၼမ်မႃး၊ ယဝ်ႉၵေႃႈၶိုၼ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်၊ မိူဝ်ႈဢုပ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢုပ်ႇမိူဝ်ႈၽွင်းသုင်းသွမ်း၊ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ၵၢၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၵေႃႈတေဢမ်ႇလူႉ၊ႁဝ်းၸဝ်ႈၵေႃႈၵၢၼ်ဢမ်ႇလူႉ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉ Mobile library ၼႆမိူၼ်ၼင်ႇ ႁူင်းတူၺ်းလိၵ်ႈတူင်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ၶႂ်ႈထၢမ်သင်ထၢမ် ဢီႈသင်မီးတီႈလႂ်ၸွၵ်ႉလႂ်ၸဵင်ႇလႂ်၊ ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇလိုဝ်ႈသေ လၢတ်ႈလႆႈၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၼႆႉၶႅၼ်ႇတၢၼ်ႇၼၼ်ႉ။
ႁဝ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈမႃး ၶၢၼ်ႉၵေႃႈဝႃႈဝႃႈ၊ ၶႂ်ႈပိုင်ႈဢိင်ၼႆၵေႃႈၸႂ်ႈၸႂ်ႈ၊ ပေႃးႁၼ်လိၵ်ႈၼႆ ၵႆႉလဝ်ႈထၢမ်တီႈၸဝ်ႈသြႃႇလူင်၊ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ပၼ်ၶေႃႈပူင်မႃးဝႃႈႁိုဝ်လႃႇၼႆ ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼၼ်ႉ မိူၼ်ဢဝ်လဵၵ်းမႆႇၼႃး တွၵ်ႇၸပ်းဝႆႉတီႈႁူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ဢမ်ႇဢွၵ်ႇလႆႈသေပွၵ်ႈ၊ တိုၵ်ႉတွင်းယူႇ။
" ၸဝ်ႈထမ်ႇမသႃမိ မိူင်းၵူၼ်းလူင်ၼႆႉ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ၵူၺ်းလႄႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၼ်ၼႆႉ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ" ၼႆဝႃႇ။
တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်လႄႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၼင်ႇၵႃႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၶဝ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်လႄႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင် ႁႂ်ႈလူ မတ်ႉၸိမၼိၵႃႇယ၊ႁႂ်ႈလူသုတ်ႉတၢၼ်ႇဢၼ်လႂ်လႃႇၼႆ ၸႃႇတုသုတ်ႉတၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ သုတ်ႉတၢၼ်ႇၼႆႉ ၸဝ်ႈၵေႃႈလႆႈလူလီလီ၊လူၵေႃႈလၢႆလၢႆပွၵ်ႈ၊လူၵေႃႈလူတႃႇသေႇ၊ လူယဝ်ႉၶိုၼ်းဝူၼ်ႉ၊ထိုင်မိူင်းဢင်းၵိတ်ႉၵေႃႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇလူ၊ႁဵတ်းၼၼ်မႃး တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်။
ယွၼ်ႉသင်လႄႈၼႆ ႁဝ်းၸဝ်ႈဢွၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူႈမိူင်းမိူင်းတင်ႈၸုမ်းပုတ်ႉꩪၽႃႇသႃႇ၊ ၼႂ်းၸုမ်းၼၼ်ႉထေႇရဝႃႇၻၵေႃႈပႃး၊မႁႃႇယႃႇၼၵေႃႈမီး၊ဝၸီႇရႃႇယႃႇၼၵေႃႈၶဝ်ႈပႃးမိူၼ်ၵၼ်၊ မီးတၢင်းလၢႆမိူင်း ၊ ဢွၼ်ပႃႇမွၵ်ႉၶၶဝ် (႒႐) ၵေႃႉသေလႄႈႁူမ်ႈၵၼ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈ၊ ပပ်ႉလဵဝ်ၵူၺ်း ႁိုင်(႗)ပီယဝ်ႉ၊ ၼႃႈလိၵ်ႈမီး (႔႐႐)ၵူၺ်း။
မႁႃႇယႃႇၼၵေႃႈ ၵူဝ်၊ မႆႈၸႂ် ထေရႃႉဝႃႇၻႁူမ်ႈဝႆႉ၊ၵုမ်းထိင်းဝႆႉၶဝ်၊ၽွင်းငမ်း dominate ၶဝ်ပႅတ်ႈ ၼႆသေ ဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈယုမ်ႇၸႂ်ၸဝ်ႈၶဝ်၊ဢမ်ႇတမ်းၸႂ် trust ၸဝ်ႈၶဝ်။
ၸဝ်ႈၶဝ်ၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် မိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ၼႂ်းပပ်ႉလိၵ်ႈၼႆႉ မႁႃႇယႃႇၼၶဝ်တေသႂ်ႇသင် ၼႆသေဢမ်ႇပဵၼ် trust တီႈၶဝ်၊ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ဢဝ်ယိုဝ်ႈယိုတ်းယိုဝ်ႈယိုတ်းဝႆႉသေ လႆႈႁိုင်ပႅတ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းၵဝ်ႈလိူၼ်၊ ပေႃးဢဝ်ပၢႆးသၢႆႈသေလႄႈၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေၶဝ်ႈၸႂ်ၵၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈၼၼ်ႉ၊ ပပ်ႉၶဝ် ၸၼ်ႉၸွမ်ႁႃးၿၢတ်း ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း Harvard Business Review ၼၼ်ႉ။
ၼႂ်းပပ်ႉၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႃႈႁိုဝ်ဝႆႉၼႆ neuroscience of trust ပေႃးဢမ်ႇမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၼႆ ဢွၵ်းဢေႃၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ neurone ၼၼ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်သေလႄႈပဵၼ် active ။ ၵူၼ်းႁဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ် trust ၵၼ်၊မီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၸိုင် မီးႁိုဝ် ပဵၼ်ႁိုဝ်။
ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း တူဝ်သတ်းၼၼ်ႉမၼ်းတေတူၺ်း တီႈဢၼ်မၼ်းႁၼ်ယူႇၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ၽေးတီႈမၼ်းႁိုဝ်ဢမ်ႇပဵၼ်၊ၸွင်ႇမီးႁိုဝ်ဢမ်ႇမီး၊ ပေႃးမီးၼႆႉ ၽွင်းၼၼ်ႉ neurone မၼ်း ဢီႈသင်တေႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ထၢတ်ႈဢၼ်လႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်မၼ်း၊ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၽေး တေဢမ်ႇပဵၼ်သင်တီႈမၼ်း မၼ်းၵေႃႈ မီး trust ယဝ်ႉ၊ ၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉ ထၢတ်ႈဢၼ်လႂ်သမ်ႉတႄႇႁဵတ်ႈၵၢၼ်လႃႇၼႆ ပၢႆးသၢႆႈၶဝ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉၶၢဝ်းတၢင်းသိပ်းပီပၢႆပၢႆၼၼ်ႉ ပပ်ႉ Harvard Business Review ၼႆႉ ၶိုၼ်းReview ဝႆႉ။
ၼႂ်းၼၼ်ႉ oxytocin ဢၼ်ဝႃႈ ထၢတ်ႈၼၼ်ႉ၊ trust ၼႆႉလမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ၊ ႁဝ်းၸဝ်ႈႁဵတ်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းၵဝ်ႈလိူၼ်၊ ယူႇတီႈႁူဝ်ၶေႃႈၼႆႉသေလႄႈႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ၸုမ်းထေႇရဝႃႇၻၵေႃႈမီးႁူဝ်ၶေႃႈႁင်းၶဝ်၊မႁႃယႃႇၼၵေႃႈမီးတွၼ်ႈၼိုင်ႈၵူၺ်းၶဝ်၊ ႁဝ်းတႄႉၶိုၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈတီႈဢၼ်ပုတ်ႉꩪသင်ႇသွၼ်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉပိၼ်ႇသႂ်ႇၵူၺ်း၊ ယဝ်ႉယဝ်ႉ။
ပပ်ႉၼႆႉ တေတၢင်ႇၼႄ ငဝ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ) United Nation ၊ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းသုၼ်ႇလႆႈ ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်မူတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ Message ၼႆႉယူႇတီႈပႃႇမွၵ်ႉၶၶဝ် (႒႐)ၵေႃႉၼၼ်ႉသေ ၼင်ႇႁိုဝ်တေထိုင်တီႈၸိူဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်ၼၼ်ႉလႆႈႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းၵဝ်ႈလိူၼ်ပၢႆ၊၊
ႁဝ်းၸဝ်ႈႁဵတ်းပႃးလဵဝ်၊ၶိုင်ၵူၺ်းၵေႃႉလဵဝ် ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ၶဝ်၊ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်သြႃႇၼႄတြႃးၶဝ်ၵေႃႈပႃးဝႆႉ၊ၼမ်ၼႃႇ။
ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ၼႂ်းသုတ်ႉတၢၼ်ႇ သႃတုမ ၼၼ်ႉၶႂ်ႈဝႃႈႁိုဝ်လႃႇ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတ လႄႈ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ ၶဝ်သွင်ၸဝ်ႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်၊ ၸဝ်ႈသြႃႇလူင်ပႃႇမွၵ်ႉၶ ၸိၼႄဝႃႈ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ သမ်ႉႁၼ်ထိုင်မဵဝ်းၼိုင်ႈ၊ ၸဝ်ႈသႃရိပုတ်ႉတ သမ်ႉႁၼ်ထိုင်မဵဝ်းၼိုင်ႈ။
ပၼ်ႁႃတႄႉ သမ်ႉပဵၼ်တီႈလုၵ်ႈၼွင်ႉၶဝ်၊လုၵ်ႈၼွင်ႉၶဝ်ၸဝ်ႈတူင်ႉတိုၼ်ႇ၊ ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ပုတ်ႉထမုၼ်ၶမ်းၽြႃးဝႃႈတီႈၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇၻႃႇ "ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇၻႃႇ ၵဝ်ၽြႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈႁၼ်ၶဝ်ၸိူဝ်းတူင်ႉတိုၼ်ႇယူႇ၊မေႃးယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ၊ ႁႂ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတီႈၵႆၵႆသေလူး" ၼႆသေႁႂ်ႈလိုပ်ႈဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ၊၊
ၼၼ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ Incident ၼႆယဝ်ႉ၊ ပၼ်ႁႃတီႈဢမ်ႇထၢင်ႇသေလႄႈပေႃႇပဵၼ်မႃး Incident ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတ လႄႈ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ ဢဝ်တီႈပွင်ႇဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်၊တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၶဝ်ၸဝ်ႈပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉ။
ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတ ဝူၼ်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်လႃႇၼႆ "ပုတ်ႉထမုၼ်ၶမ်းၽြႃးလိုပ်ႈဢွၵ်ႇပႅတ်ႈၸဝ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ၊ ထၢင်ႇတႄႉၸဝ်ႈႁဝ်းၶႂ်ႈလိုဝ်ႈၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ယဝ်ႉ၊ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် ႁဝ်းၸဝ်ႈၵေႃႈလူဝ်ႇလိုဝ်ႈယဝ်ႉ၊လူဝ်ႇယူႇၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ယဝ်ႉ၊ပူတ်းပုၼ်ႈၽွၼ်းပၼ်ၸဝ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ" ၼႆယူႇ၊
ထိုင်ၵမ်းပုတ်ႉထမုၼ်ၶမ်း ထၢမ်တီႈၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ၊ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇၵေႃႈၶိုၼ်းထၢမ် "ၸဝ်ႈႁဝ်းသႃရိပုတ်ႉတ ၶႃႈလူး ဝူၼ်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ "၊ၸဝ်ႈသႃရိပုတ်ႉတ တွပ်ႇဝႃႈ "ထုၵ်ႇလီလိုဝ်ႈယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇတွပ်ႇဝႃႈ "ၶႃႈႁဝ်းတႄႉဝူၼ်ႉၼင်ႇၼႆၶႃႈ ပုတ်ႉထမုၼ်ၶမ်းၽြႃးဢသၢၵ်ႈတေႃႇယႂ်ႇယဝ်ႉ၊ယွၼ်ႉၼၼ် ပုၼ်ႈၽွၼ်းဢၼ်ပုတ်ႉထမုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသႃရိပုတ်ႉတလႄႈၶႃႈႁဝ်း ထုၵ်ႇလီႁၢပ်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ" ၼႆၶႃႈ။
ၸဝ်ႈၼိုင်ႈဝူၼ်ႉတႃႇထွႆလင်၊ၸဝ်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉဝူၼ်ႉတႃႇသိုပ်ႇၶၢင်းတၢင်းၼႃႈ၊ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်၊တၢင်းၶႆႈၸႂ်ၵေႃႈပိူင်ႈၵၼ်၊ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်သေတႃႉ ၶဝ်ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇသွင်ၸဝ်ႈၼႆႉ မီး Positive Emotion ၵူၺ်း၊ မီးၵရုၼႃႇၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇမီးၻေႃးသ၊ဢမ်ႇပဵၼ်ၻေႃးသ၊ ဢမ်ႇမီးၻေႃးသလႄႈ Negative Emotion ၵေႃႈဢမ်ႇမီး၊ဢမ်ႇပဵၼ်ယဝ်ႉ။
ပေႃး Negative Emotion ဢမ်ႇမီး၊ဢမ်ႇပဵၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၶဝ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇဢွၼ်ထိုင်တီႈပၼ်ႁႃယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် တီႈလၢတ်ႈလွင်ႈငၢမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ Anger Management ၼႆႉလမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ၊ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈလွင်ႈသင်လၢတ်ႈ၊ၶႂ်ႈဢုပ်ႇလွင်ႈသင်ဢုပ်ႇ၊ ဢၼ်ႁဝ်းလၢတ်ႈယူႇ၊ဢုပ်ႇယူႇၼၼ်ႉ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈလၢတ်ႈပႃးၻေႃးသၼၼ်ႉပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်းယဝ်ႉ၊ ၼႆႉလမ်ႇလွင်ႈတႄႉ။
ပုတ်ႉꩪမုၼ်ၶမ်းၽြႃးႁေႃးဝႆႉ တီႈၵႅပ်ႈတြႃးၼၼ်ႉဝႃႈ ၶၼ်ႇထီႇပရမမ်ႇ တပေႃးတိတဵၵ်ႉၶႃႇ ၼႆယဝ်ႉ၊ လူဝ်ႇလႆႈမီးၶၼ်ႇထီႇ၊ လူဝ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈယိူၼ်ႉၵၼ်ႈ ၶၼ်ႇထီႇတြႃးၼႆလႄႈ ၵမ်ႈၼမ်ၸၢဝ်းတႆးႁဝ်းသမ်ႉထၢင်ႇၽိတ်းထၢင်ႇပိူင်ႈဝႆႉ၊ ၶၼ်ႇထီႇ -ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပေႉလႆႈၵေႃႈႁွင်ႉဝႃႈၶၼ်ႇထီႇ၊ ယိူၼ်ႉယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈႁွင်ႉဝႃႈၶၼ်ႇထီႇ၊ ယူႇတီႈလွင်ႈၶဝ်ႈၸႂ်၊ လွင်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်၊လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တၢင်းၼမ်ယဝ်ႉ။
တီႈတႄႉ ပုတ်ႉꩪမုၼ်ၶမ်းၽြႃးဢမ်ႇႁေႃးၸိူင်ႉၼၼ် တီႈလူဝ်ႇလၢတ်ႈၵေႃႈ တေလႆႈလၢတ်ႈၵမ်းလဵဝ်၊တီႈလုၵ်ႈၼွင်ႉ၊ တီႈတၵႃႇ၊ တီႈၸဝ်ႈသတ်ထႃးၶဝ် ၶုၼ်ၶဝ် သထေးၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးသင်ၵေႃႈလၢတ်ႈ၊ တမ်ႈတီးၽႃႇသႃႇတၢင်ႇၶိူဝ်းၵေႃႈလၢတ်ႈ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈတီႈလိူၵ်ႈယၢမ်း ပဵၼ်ႁိုဝ်မီးႁိုဝ် လၢတ်ႈၸႅင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းလႅင်း။
ၵူၺ်းၵႃႈ ပုတ်ႉꩪမုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈတင်းသင်လႃႇၼႆ ဢမ်ႇဢဝ်ၻေႃးသသေလၢတ်ႈ၊ လၢတ်ႈတင်းၵရုၼႃႇ၊လၢတ်ႈတင်းမဵတ်ႉတႃႇၵူၺ်းၵူၺ်း။
0 Comments