လွၵ်းလၢႆး လူလိၵ်ႈ ႁႂ်ႈမီးၼမ်ႉတွၼ်း

 

ဢူၺ်းၵေႃႉၵဝ်ၶႃႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵေႃႉသူင်လူလိၵ်ႈဢေႇတႄႉတႄႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်ႁၼ်ႁၼ်ဝႃႈ ၵၢၼ်လူလိၵ်ႈၼႆႉ လီတႄႉဢိူဝ်ၼႆယူႇ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၶဝ်ၵႆႉသိုဝ်ႉပပ်ႉလိၵ်ႈယူႇ ၵူၺ်းပဵၼ်လူယူႇႁႃႉၼႆတႄႉ သမ်ႉဢမ်ႇပဵၼ်လူၼင်ႇၵွၼ်ႇ ၶေႃႈဢၢင်ႈမၼ်းၼမ်ၼႃႇ ၶဝ်ၵႆႉလၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းဢိူဝ်ႈ၊ တႃၵူၼ်ႉၼႃႇလူင်၊ ၶၢဝ်းယၢမ်းဢမ်ႇမီးဢိူဝ်ႈ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။

ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ၵူၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈၶဝ်ဢမ်ႇပေႃးပဵၼ်လူလိၵ်ႈၼႆ ႁဝ်းမႃးထတ်းတူၺ်းၶိုၼ်း ၵၢပ်ႈပၢၼ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈလွင်ႈမူၼ်ႈတၢင်းၵျေႃႇတိူဝ်းၼမ်မႃး ၵၢပ်ႈ Internet, Video,ၸိူင်းငဝ်းတူင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်တူၺ်းငၢႆႈမႃးလႄႈ တႃႇတေပဵၼ်လူလိၵ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁၼ်ဝႃႈသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵွၺ်းၼႆမႃးယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇတေပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼင်ႈသေလူလိၵ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ၵုမ်ႇၶႄႉၵၼ် Share ဢၼ်ပဵၼ် Ebook ၼိူဝ် Feacbook ယဝ်ႉ ၸၼ် Download ဝႆႉတင်းၼမ်သေ ပပ်ႉဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ လူဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇတူဝ်ႈသေဢၼ် မၢင်ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်လူၵွၼ်ႇ။ 

ပပ်ႉလိၵ်ႈပပ်ႉ႞ၼႆႉ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ဢၼ်တေၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈပၼ် ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းလႆႈၼၼ်ႉဢိူဝ်ႈ။

ပေႃးၼၼ် တႃႇတေပဵၼ်လူလိၵ်ႈတေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်?

လွင်ႈၵႆႉၽိုၵ်းႁဵတ်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႇပဵၼ်မႃးတၢင်းယၢမ်ႈလႆႈ

သင်ဝူၼ်ႉၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵုမ်ႇသဵင်ႈၸွမ်း ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း Phone, Facebook ယူႇၸိုင် ၶတ်းၸႂ်ႁၢင်ႇၵႆမၼ်းၼင်ႇၵႃႈပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉလွႆးလွႆးသေ ယိပ်းပပ်ႉလိၵ်ႈ လူၶိုၼ်းပွၵ်ႈၵမ်းဢိတ်းဢိတ်း ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်တၢင်းယၢမ်ႈၵႂႃႇလႄႈ သင်ႁူႉတူဝ်ၵဝ်ႇဢမ်ႇမီးယၢမ်းလူလိၵ်ႈၼႆၸိုင် မိူဝ်ႈသႂ်ႇၸႂ်ၾၢင်ႉမႅၼ်ႈၼၼ်ႉ မူၼ်ႉမႄးၵႂႃႇၸွမ်းၵမ်းလွႆႈလွႆးလႆႈယူႇ ပႆႇတူၵ်းလိုၼ်း။

လွၵ်းလၢႆးလူလိၵ်ႈ

လွင်ႈဝႃႈပၢႆးဝူၼ်ႉၼႆႉ ၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈပၼ်ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼႆၼၼ်ႉ ၵၢၼ်လူလိၵ်ႈၼႆႉသမ်ႉ မၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈပၼ်တၢင်းဝူၼ်ႉႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇၸၢတ်ႈပၢၼ်တေလႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ် လိၵ်ႈဢၼ်ႁဝ်းလူယူႇၼၼ်ႉၵွၺ်းယဝ်ႉ။

ၽူႈလူလိၵ်ႈမၢင်ၸိူဝ်း ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉလၢႆးတၢင်းလူလိၵ်ႈၶဝ်ဝူၼ်ႉဝႃႈၶဝ်မေႃလူလိၵ်ႈတေႉတေႉယဝ်ႉၼႆယူႇ လူပပ်ႉလိၵ်ႈယဝ်ႉၵႂႃႇတင်းၼမ်သေတႃႉ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵေႃႈယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ၼႆၵွၺ်း တီႈတေႉလိၵ်ႈၼႆႉ ပေႃးမေႃလူၵွၼ်ႇၸင်ႇတေမီးၽွၼ်းလီယဝ်ႉ သင်ဝႃႈတေလူလိၵ်ႈၸိုင် ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းတူၺ်းၸွမ်းပိူင်လူလိၵ်ႈ(R2 A2)ၼႆႉလီငၢမ်းယူႇ။

(R)တူဝ်ငဝ်ႈ (Read)လူ

တွၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇမီးသင်လမ်ႇလွင်ႈ လိူဝ်သေလူႇၵႂႃႇၸွမ်းၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉၽဵၼ်ႈ"ၵွၺ်း ယၢင်ႈၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်ႈလိၵ်ႈၶႂ်ႈၸုင်ၸၼ် လၢတ်ႈၼႄၼၼ်ႉသမ်ႇမတႃႇ။

(R)တူဝ်ပၢႆ (Rethink)ဝူၼ်ႉၶိုၼ်း

မၢင်ၵေႃႉ လူလိၵ်ႈယူႇ ပေႃးလူယဝ်ႉၵေႃႈလိုမ်းယဝ်ႉ၊

မၢင်ၵေႃႉ လူယဝ်ႉၵေႃႈ ယုမ်ႇပႅတ်ႈႁႄတင်းပိုၵ်းၵမ်းသိုဝ်၊ ဢမ်ႇမီးပႃးလွင်ႈၵၢၼ်ဝူၼ်ႉသွၼ်ႇထတ်းသၢင်တူၺ်းၶိုၼ်း၊ မၢင်ၵေႃႉသမ်ႉ ဢမ်ႇႁူႉပွင်ႇလွင်ႈၼႂ်းလိၵ်ႈၶႂ်ႈဝႃႈသင်တႄႉတႄႉ လူၵႂႃႇထတ်းသၢင်ၸွမ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ပိူဝ်ႈၼႆလိၵ်ႈဢၼ်လူၵႂႃႇယဝ်ႉၼၼ်ႉၸိုင် တေဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ ပေလိုမ်းဢဝ်မႃးဝူၼ်ႉသွၼ်ႇတူၺ်းၶိုၼ်း ပႃးၸဵမ်လိၵ်ႈဢၼ်ယၢမ်ႈတၢင်ႇၼႄၵႂႃႇ ၵူႈဢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၼၼ်ယဝ်ႉ။

(A)တူဝ်ငဝ်ႈ (Analyze)ၸႅၵ်ႇထတ်းသၢင်

လိၵ်ႈဢၼ်လူၵႂႃႇၼႆႉ ၸွင်ႇမီးၼမ်ႉမီးတူဝ်ႁႃႉ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၼႆႉ သမ်ႉပဵၼ်ၽႂ် ၊ မၼ်းဢိင်ဢၢင်ဢဝ်တီႈလႂ်သေမႃး၊ ၸွင်ႇသမ်ႉတေယုမ်ႇလႆႈယူႇႁိုဝ် ၊ လႆႈမီးၽွၼ်းလီသင် ၊ ၼႂ်ႈလိၵ်ႈၼၼ်ႉတွၼ်ႈလႂ်လီၶဝ်ႈၸႂ် ထုၵ်ႇလီမၢတ်ႈမၢႆဝႆႉမီးသင် ၸၵႂႃႇ လဵပ်ႈႁဵၼ်းထတ်းသၢင်တူၺ်း ၸဵမ်ႁူဝ်ပဵတ်းႁူဝ်ၵႆႇ ႁူဝ်ယွႆႈႁူဝ်ယႅမ်းမၼ်းတူၺ်း လိၵ်ႈဢၼ်ႁဝ်းလူ ယူႇၵူႈဢၼ် ယႃႇပေဢိုတ်းႁူလပ်းတႃသေယုမ်ႇပႅတ်ႈတင်းပိုၵ်း တွၼ်ႈၼႆႉလမ်ႇလွင်ႈတႄႉၸဵမ်လွင်ႈၶၢဝ်ငၢဝ်းၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ။

(A)တူဝ်ပၢႆ (Apply)ယွမ်းႁပ်ႉမၵ်းမၢႆၸႂ်ႉတိုဝ်း

တွၼ်ႈၼႆႉတႄႉလမ်ႇလွင်ႈထိသုတ်းယဝ်ႉ ၼင်ႇၵႃႈလူမႃးၼၼ်ႉ သင်ဢမ်ႇဢဝ်မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်ႈၵၢၼ်ထူပ်းမိုဝ်းၸိုင် ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းသင်တေႉ ၊ ပပ်ႉ႞ပပ်ႉၼႆႉသင်ၽတ်းဢဝ်ၽိဝ်ပိူၵ်ႇၵႂႃႇသေ ဢမ်ႇဢဝ်မႃး(Apply)ၸွမ်းသင်ၼႆၸိုင် ငိုၼ်းဢၼ်လႆႈသဵင်ႈၵႃႈသိုဝ်ႉပပ်ႉၼၼ်ႉလႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်လႆႈသဵင်ႈၸွမ်း ၵၢၼ်လူလိၵ်ႈၼၼ်ႉ သုမ်းပႅတ်ႈလၢႆလၢႆၵွၺ်း လိူဝ်သေထႆႇၵိုၵ်းႁၢင်ႈဢဝ်ၸိုဝ်ႈဢဝ်သဵင်မၼ်း ဢမ်ႇလႆႈၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီမၼ်းသင် ၵွပ်ႈၼႆ လူပပ်လိၵ်ႈဢၼ်လႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ တႃယွမ်းႁပ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ထူပ်းမိုဝ်း လႄႈ ၸႅၵ်ႇသိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ ပၼ်တၢင်းႁူႉပိူၼ်ႈၸိူဝ်း ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇတေႁူႉလႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်သိုပ်ႇသၢႆၸႂ်တၢင်းႁူႉမီးၵႃႈၶၼ်ၼႆ ယႃႇပေလိုမ်း ၊ ၼႂ်ႈၼႃႈလိၵ်ႈ Page  ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ တေႃႈၼင်ႇၼၼ် သင်ဝႃႈ ပႃးတွၼ်ႈဢၼ်ၶဝ်ႈတင်းတိုဝ်းတႃႇသူၶဝ် ၼႂ်ႈၵၢၼ်ထူပ်းမိုဝ်းၼၼ်ႉယူႇၸိုင် သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ ပၼ်ဢူၺ်းၵေႃႉဢူၺ်းသေႈ ႁူႉႁၼ်ၸွမ်းၵႂႃႇသၵမ်း။

ႁူဝ်ႁုပ်ႈလွၵ်းလၢႆးထႅင်ႈ 5 လၢႆး ထုၵ်ႇလီမီး

1) Scanning -(လၢႆလူလိၵ်ႈၼင်ႇႁုင်ႉႁႃၵိၼ်ယိူဝ်ႇ)

2)Skimming -(လၢႆးၵျဵဝ်ႇတုပၼ်ႁႃတူၺ်း)

3)Active Reading (လၢႆးတူင်ႉတိုၼ်ႇလူလိၵ်ႈ)

4)Detailed Reading -(လွၵ်းလၢႆးလူၽူႈၸွပ်ႇ/လၢႆးတိူၵ်ႇလိူၼ်ႁႃၵိၼ်)

5) SQ3R (ပိုၼ်း၊ထၢမ်၊လူ၊တွပ်ႇ၊ထတ်း)

   1.Survey - လူတွၼ်ႈၵပ်းသိုပ်ႇပိုၼ်းပပ်ႉ။

   2.Question - ဢွၵ်ႇၶေႃႈထၢမ်လူၺ်ႈပပ်ႉ။

   3.Read  - လူၵႂႃႇၸွမ်းၽဵၼ်ႈၽဵၼ်ႈ။

   4.Recite - တွပ်ႇၶိုၼ်းၶေႃႈထၢမ် ၸွင်ႇငၢမ်ႇၵၼ်။

   5.Review - ထတ်းသၢင်ဝူၼ်ႉတူၺ်းလွင်ႈၼႂ်းပပ်ႉ ဝူၼ်ႉထတ်းလႆႈၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ တေၸၢင်ႈပၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၵၼၢၼ်ႉယဝ်ႉ။။

ၼမ်ႉယမ်ယႂ်ႇၼမ်သေ

 ၵဵပ်းႁွမ်ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ/ ဝၼ်းႁိူင်း(သီႇပေႃႉ)

Shan Books